Yapay zeka asistanları hayatımıza girdiğinden beri sadece iş yapış şeklimiz değil, birbirimizle iletişim kurma biçimimiz de sessiz ve derin bir devrime uğruyor.
Son araştırmalar ve akademik makaleler, ChatGPT, Google Gemini veya Claude gibi Büyük Dil Modellerinin (LLM), insan dilini standartlaştırarak kelime dağarcığımızı ve üslubumuzu kökten değiştirdiğini, hatta bizi kendilerine benzettiklerini ortaya koyuyor. Eskiden teknolojiyi insanlar yönetirdi; şimdi ise teknoloji, insanların nasıl cümle kuracağını yönetmeye başlamış durumda.
Bu değişimin en somut kanıtı, günlük hayatta veya akademik metinlerde nadiren rastlanan bazı spesifik kelimelerin kullanım sıklığındaki anormal artışta gizli. Yapay zeka modelleri, eğitim verilerindeki resmi ve akademik dili kopyalamaya meyilli oldukları için “delve” (derinlemesine incelemek), “tapestry” (zengin çeşitlilik/dokuma) veya “testament” (kanıt/vasiyet) gibi kelimeleri cümlelere serpiştirmeyi adeta bir alışkanlık haline getirmiş durumda. Kullanıcılar, e-postalarını, raporlarını veya ödevlerini yapay zekaya yazdırdıkça veya düzelttirdikçe, bu “yapay zeka lehçesi”ne (AI-ese) maruz kalıyor. Bir süre sonra, insanlar farkında bile olmadan bu kelimeleri ve o aşırı nazik, nötr ve “yapılandırılmış” cümle kalıplarını kendi doğal konuşmalarına dahil etmeye başlıyor.
Uzmanların “dilin homojenleşmesi” olarak tanımladığı bu durum, kültürel bir erozyon riskini de beraberinde getiriyor. Eskiden bir metni okuduğunuzda yazarın heyecanını, yöresel ağzını veya ruh halini yansıtan o “insani pürüzleri” ve “kusurları” hissedebilirdiniz. Ancak yapay zeka, dili daha verimli ve hatasız hale getirirken, aynı zamanda daha düz, steril ve ruhsuz bir forma sokuyor. Milyonlarca insan aynı algoritmaları kullandıkça, küresel iletişim dili çeşitliliğini yitirip, Silikon Vadisi’nin kodladığı tek tip bir standarda hapsolma tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor. Tıpkı otomatik düzeltmenin (autocorrect) imla yeteneğimizi zayıflatması gibi, yapay zeka da özgün üslubumuzu elimizden alıyor olabilir.
