Sadece emniyet kemeri kullanımın bile ölümle sonuçlanan kaza riskini yüzde 50 oranında düşürdüğü günümüzde, bilinçli sürücü sayısı hızla artıyor. Güvenlik sistemleri bu noktada devreye giriyor.
Ülkemizde, emniyet kemeri ikaz sesini susturmak için tuhaf aparatlar kullanan sürücüler mevcut olsa da, otomobil satın almadan önce Euroncap sitesini ziyaret edip, aracın ne kadar güvenli olduğunu tüm ayrıntıları ile araştıran bir kesim de mevcut.
Emniyet kemerinin faydası herkesce malum olsa da, biraz teknik bilgilerden bahsedelim. Çünkü maalesef, “Kaza sırasında direksiyona sıkıca tutunurum” diyen zihniyet de hepinizin malumu. Lakin ortaya çıkan G gücünün el bileklerini un ufak edeceğinin farkında
değiller. G kuvveti serbest hareket eden bir nesnenin maruz kaldığı “yerçekimsel olmayan” güçlerin vektörel birleşimidir . G kuvveti arttıkça, darbeye maruz kalan nesne üzerindeki gerilim de aynı ölçüde artar.
Yüksek seviyedeki bir güç inanılmaz derecede yıkıcı olabilir. Emniyet kemerinin takılması, sürücüye yansıyan G gücünün önemli miktarda azalması, yani gücün otomobilce absorbe edilip, minumum seviyede tutulması için emniyet kemeri şarttır. Aksi takdirde tüm güç, sürücü ve yolculara yönelecektir.
Güvenlik sistemleri aktif ve pasif olmak üzere iki ana bölümde toplanabilir. Aktif güvenlik önlemleri kazanın gerçekleşmesini önlemeye çalışır. ABS, EBD ve ESP bu gruba girer. Pasif güvenlik sistemleri ise kaza gerçekleştiğinde asgari hasarın oluşmasını ve
ölüm ile yaralanma riskinin en alt seviyede gerçekleşmesini sağlar. Güvenlik kafesi ve hava yastıkları, pasif sistemlere örnek olarak gösterilebilir. Şimdi, kısaca güvenlik sistemlerindenbahsedelim.
ABS
ABS, otomobilin manevra ve durma yeteneğini artırabilen bir fren sistemidir. Fren mesafesinin azalmasında önemli bir payı olmasına rağmen asıl yeteneği bu değildir. ABS sırasında frenler kilitlenmez. Böylece sürücü kazadan kaçınmak için manevra yapabilir. Eğer frenler kilitlenecek olması aracın kaymasının kaçınılmaz olduğu düşünülürse, ABS’nin (Anti-Blocker System) değeri doğru anlaşılabilir. ABS’nin devreye girdiğini fren pedalındaki sürekli titreşimden anlayabiliriz. Zaten ABS sistemibunu yapar: frenlere titreşimler yollayarak aracı durdurmayı hedefler; tekerlekleri kilitleyerek değil.
EBD
EBD, elektronik fren güç dağıtıcısı anlamına gelir ve ABS ile güdümlü çalışır. Sistem, frene basıldığında, fren kuvvetinin otomatik olarak tekerleklere yönlendirilmesinden sorumludur.
Pre-Safe
Pre-Safe, ön güvenlik anlamına gelir. 2002 yılında Mercedes tarafından geliştirilmiştir. Farklı isimlere sahip olsa da pek çok marka, benzer teknolojiler kullanmaktadır. Pre-Safe sisteminin amacı, kazayla sonuçlanabilecek sürüşlerin önüne geçmektir. Sürücü öndeki araca
çok yaklaştığı halde herhangi bir müdahalede bulunmuyorsa sistem önce uyarıda bulunur. Uyarının sonuç vermemesi durumundaysa araca “Fren yap” emrini vererek, büyük kayıpların önüne geçmeyi hedefler.
Kör nokta uyarı sistemi: Bu sistem, sensörler vasıtası ile aracın arka ve yan tarafını inceler. Eğer kör noktaya tekabül eden bir araca veya kişiye rastlanırsa, sürücü görsel veya sesli olarak uyarılarak şerit değiştirmesi engellenir. 6 metreye kadar kesin sonuç verir.
ESP
İngilizce’de “Electronic Stability Program” anlamına gelir. Türkçeye çevirirsek “Elektronik Denge Sistemi” ifadesinikullanabiliriz. Aniden önünüze engel çıktığınıveya gereğinden fazla hızla viraja girdiğinizidüşünün. Eğer frenleme yapıp, öndeğiştirmeye çalışırsanız kaçınılmaz biçimde araç savrulur ve istem dışı kaymaya başlar. Bu noktada ESP devreye girer ve aracın burnunun düz bir çizgide kalması sağlanır. ESP, EBD ve ABS ile birlikte çalışır. Diğerlerinin yokluğunda, ESP’nin bulunmasımümkün değildir.
Hava Yastıkları
Yazımızın başında, g gücünden ve yapabileceklerinden bahsetmiştik. Emniyet kemeri önemli miktarda g gücünün sürücü değil, araç tarafından absorbe edilmesini sağlar. Peki güç çok yoğunsa ne olur?
Hava yastıklarının önemi burada ortaya çıkar. Fazladan g gücünün emilmesi güvenlik kafesi ve hava yastıkları sayesinde mümkün olabilir. Hava yastıkları kaza sırasında,mili saniyeler içerisinde devreye girer. Ön,yan, diz, perde, tavan ve hatta yayayı korumakiçin kaput hava yastıkları mevcuttur.
