#İŞBİRLİĞİ
Gözleriniz kapalı olsa bile, uyku sırasında zihniniz her zaman iş başında.
Zamanında daha önceki araştırmalar, uyku nun anıları saklamamıza yardımcı olduğunu bulmuştu. Ancak yeni küçük bir çalışmaya göre, gözlerinizi dinlendirirken sadece eski bilgileri listelemekle kalmayıp, yeni bilgiler de öğreniyor olabilirsiniz.
Nature Communications dergisinde yayınlanan araştırmalar, beynin uyku esnasında yeni hatıralar oluşturabileceğini deneyimledi. Deneyin katılımcıları uykuya daldıkları sırada, araştırmacılar karmaşık ses kalıpları çalıyorlardı. Sonuç olarak şekerleme yapan bu katılımcıların uyanıkken aynı sesleri tekrar tanıyabildiklerini keşfettiler.
Sonuca ulaşmak için, araştırmacılar 20 adet katılımcıyı beynin elektriksel aktivitesini ölçen makinelere bağladılar. Böylece gece boyunca bütün gönüllülerin uyku aşamalarını (örneğin hızlı göz hareketlerini veya REM aşamasını) gözlemleyebileceklerdi. Araştırmacılar, gönüllülere uykuya dalmadan önce vızıltı ve diğer seslerle süslenmiş çeşitli parazitler dinlettiler. Katılımcılardan seslerdeki farklı kalıpları ne zaman duyduklarını belirtmelerini istediler. Uykuya daldıktan sonra da araştırmacılar katılımcıların her bir uyku evresini gözlemlemenin yanı sıra, aynı ses kalıplarını da sık sık oynatmaya devam ettiler. Ertesi sabah ise, araştırmacılar gürültü ve ses kalıplarını son bir kez daha oynattılar. İşte o zaman çok ilginç bir şey gözlemlediler: Katılımcıların her biri uykularının REM aşaması sırasında kendilerine dinletilen sesleri tanımlamada daha başarılıydı. Dahası, daha hafif olan uyku evrelerinde oynatılan sesleri hatırlamıyorlardı.
Sonuçlarda öne sürülen şey sadece uykudayken öğrenmenin gerçekleşebileceği değil, aynı zamanda uykunun belirli aşamalarında da ters etki oluşabiliyor. Yazılanlarda dediği gibi, bu çalışmayla “hafıza izlerinin uyku sırasında, uykunun aşamasına bağlı olarak hem oluşabileceği hem de bastırılabileceği bulundu”.
Tabii birkaç uyarı da var: Çalışma örnekleminin boyutu küçük olduğundan, aynı şeyin daha büyük bir kitlede mutlaka uygulanabilmesi diye bir şey söz konusu değil. Ayrıca, veriler gözlemsel idi. Çalışmanın yazarları, sırf gerçekleşti diye bunun neden ve nasıl olduğunu açıklamalarının mümkün olmadığını belirtti. Çalışma sırasında katılımcılar da aynı şekilde onlara bu sesleri hatırlatan şeyin ne olduğunu veya nasıl olduğunu belirtemediler. Bildikleri tek şey onları hatırlayabildikleriydi. Quartz’ın raporuna göre yazarlar bu sürecin, beynin anıları ve bilgileri sıralama ve onlara öncelik verme yolu olabileceğini farzediyorlar. Bununla birlikte, bu fenomenin tam etkilerini keşfedebilmeye, ve uyku esnasında insan hafızasının yeni kelimeler, yeni bir dil veya matematiksel denklemler gibi şeyleri öğrenip genişleyebileceğini anlamaya yönelik daha fazla araştırma yapılması gerekiyor. Bunun beyin aktivitesi ile uyku arasında bulunan ilk bağlantı olmadığı söyleniyor: 2012 yılında yayınlanan önceki araştırmalar, insanların uyurken farklı koku şablonları öğrenebildiklerini buldu. Ayrıca uyumak karar verme konusunda yardımcı olur, zihinsel sağlığınızı ve odaklanmayı artırır.
Yani, yakın zamanda uykumuzda İspanyolca veya cebir öğrenebilecekmişiz gibi görünmese de, uyumanın beyin-geliştirici faydaları apaçık ortada. Eğer bir şey olursa, bu yeni araştırmayı işyerinde biraz gözlerinizi dinlendirmek için bahane olarak kullanabilirsiniz – bilirsiniz, kafanızı toplamak ve hafızanızı tazelemek için hani.
