Avrupa’da akıllı telefon yazılım desteğine yönelik yeni bir tartışma gündemde. AB’nin Ekotasarım kuralları yürürlüğe girerken pek çok üretici destek sürelerini uzatıp yeni çerçeveye uyum sağladı, ancak Motorola metindeki kritik bir ifadeye dikkat çekerek farklı bir yorum ortaya koyuyor.
Avrupa’daki akıllı telefon pazarında sessiz ama dikkat çekici bir tartışma büyüyor. Avrupa Birliği’nin bu yaz yürürlüğe giren yeni Ekotasarım kurallarıyla birlikte çoğu büyük üretici yazılım destek sürelerini altı ya da yedi yıla uzatıp konuyu kapatmıştı. Böylece daha uzun ömürlü telefonlara geçişin sorunsuz ilerlediği izlenimi oluştu. Motorola ise aynı fikirde değil ve itirazı, düzenlemede geçen tek bir kelimenin yarattığı büyük yoruma dayanıyor.
Komisyon Yönetmeliği 2023/1670 olarak yayımlanan Ekotasarım kuralları 20 Haziran’da devreye girdi. Düzenleme; onarılabilirlik, pil dayanıklılığı gibi birçok başlıkla birlikte yazılım ömrüne de odaklanıyor. Avrupa Komisyonu kendi internet sitesinde, yeni kuralların “ürün modelinin piyasaya son kez sunulduğu tarihten itibaren en az beş yıl boyunca işletim sistemi yükseltmeleri” sağlayacağını söyleyerek oldukça net bir tablo çizdi. Üreticilerin çoğu da bunu, telefonlara daha uzun süre büyük sürüm güncellemesi ve güvenlik yamaları verme zorunluluğu olarak yorumladı.
Motorola ise metnin basın açıklamasındaki kadar kesin olmadığını savunuyor. Yönetmeliğin Ek 2 bölümünde, 1.2 başlığı altındaki 6(a) maddesinde “üreticiler, eğer işletim sistemi için güvenlik, düzeltme veya işlevsellik güncellemeleri sağlıyorlarsa, bu güncellemeleri piyasaya sunumun bittiği tarihten itibaren en az beş yıl boyunca ücretsiz olarak erişilebilir kılmak zorundadır” anlamına gelen bir ifade yer alıyor. Buradaki “eğer” şartı, Motorola’ya göre kuralın özünü değiştiriyor. Şirket, düzenlemenin güncelleme vermeyi zorunlu kılmadığını, sadece verildiği takdirde bunun beş yıl boyunca ücretsiz olması gerektiğini söylüyor. Zaten hiçbir marka güncelleme için ücret almadığı için, Motorola bu maddenin destek süresini uzatma zorunluluğu oluşturmadığını iddia ediyor.
Bu yaklaşımın sonucu olarak Motorola, Avrupa’da sattığı bazı modellerde destek takvimini rakiplerine göre daha kısa tutmaya devam ediyor. Örneğin Motorola Edge 70’in Avrupa’da dört büyük işletim sistemi güncellemesi ve altı yıl güvenlik güncellemesi alacağı belirtiliyor. Motorola’nın yorumu hukuki zeminde kabul görür mü, yoksa farklı bir uygulama mı oluşur, bunu zaman gösterecek. Ancak yaşananlar, tek bir kelimenin bile sektör genelinde nasıl ciddi bir politika ayrılığı yaratabildiğini ve basın duyurularında net görünen düzenlemelerin ayrıntıda ne kadar tartışmalı hale gelebileceğini şimdiden ortaya koyuyor.
