İnterneti haritalayan görünmez botlar, çevrimiçi güç dengesini kökten değiştirmeye başladı. Google uzun süredir web’in dizinleme ve keşif hızını belirleyen liderdi; ancak bu hâkimiyet artık tehlikede.
OpenAI, Anthropic ve Meta gibi yapay zeka odaklı şirketlerin geliştirdiği yeni nesil tarayıcılar, açık web üzerindeki erişimlerini büyük bir hızla artırarak Google’ın tahtını sarsıyor.
Hostinger’ın yayımladığı son rapora göre, OpenAI’nin GPT Bot’u dünyanın en aktif web tarayıcısı haline geldi. Barındırılan 5 milyon web sitesinin erişim kayıtları incelendiğinde, GPT Bot’un bunların %88’ine (4,4 milyon site) ulaştığı ortaya çıktı. Google’ın tarayıcısı ise yaklaşık %78’lik (3,9 milyon site) bir erişimle ikinci sıraya geriledi.
Yeni Nesil Tarayıcılar Sahneyi Google’dan Ele Geçiriyor
Yapay zeka destekli tarayıcıların yükselişi bununla da sınırlı değil. Anthropic’in ClaudeBot’u, Meta’nın özel tarama araçları ve hatta TikTok’un web botları, günlük ortalama 1,4 milyar istek oluşturarak dijital ortamda ciddi bir trafik yaratıyor. Buna karşılık Bing, Apple ve Ahrefs gibi geleneksel oyuncuların etkinliği oldukça düşük kalıyor.
Hostinger, düşük kapsama oranının bu botların başarısız olduğu anlamına gelmediğini de vurguluyor. Pek çok yapay zeka botu, sunucu yükünü dengelemek için farklı zamanlarda farklı sitelere erişerek zaman içinde neredeyse tam kapsama sağlamayı hedefliyor.
Güç Dengesinde ABD Ağırlığı
Veriler, tarama etkinliğinin %80’inin ABD merkezli şirketlerden geldiğini, Çinli botların yaklaşık %10’luk bir paya sahip olduğunu ve geri kalanının dünyanın diğer bölgelerine dağıldığını gösteriyor. Bu durum, internette hangi içeriklerin görünür olacağı ve yapay zeka modellerinin hangi verilerden besleneceği gibi kritik konularda belirleyici gücün birkaç dev şirketin elinde toplandığını ortaya koyuyor.
İçeriğin Kontrolü Kimin Elinde?
Yapay zeka sistemleri giderek daha fazla yeni ve güncel web verilerine bağımlı hale geldikçe, bu botları yöneten şirketlerin etkisi de artıyor. Artık yalnızca arama sonuçlarını değil, özet içerikleri, üretken yapay zeka çıktılarının kalitesini ve hatta çevrimiçi bilginin nasıl sunulduğunu da belirleyebilecek konumdalar.
Bu değişim, açık erişim, adil kullanım ve sürdürülebilirlik gibi önemli prensipleri yeniden tartışmaya açıyor. Hostinger’ın geliştirdiği yeni araçlar, web sitesi sahiplerine hangi yapay zeka botlarına izin verileceği konusunda kontrol sağlasa da, bu dengeyi kurmak giderek zorlaşıyor.
