Çin merkezli yapay zeka şirketi DeepSeek, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın üst düzey bir yetkilisinin yaptığı açıklamalar sonrası küresel gündemin merkezine oturdu. İddialara göre, DeepSeek yalnızca ticari faaliyetlerle sınırlı kalmayıp, Çin ordusu ve istihbarat birimlerine doğrudan destek sağlıyor.
DeepSeek, 2025 yılının başlarında ürünlerini tanıttığında, şirketin yapay zeka araçlarının Amerikan rakiplerine denk, hatta üstün olduğu iddia edilmişti. Ancak son gelişmeler, şirketin görünürdeki ticari başarısının arkasında çok daha karmaşık ve tehlikeli ilişkiler olduğunu ortaya koyuyor.
ABD’li Yetkiliden Çarpıcı İddialar
İsminin açıklanmasını istemeyen üst düzey bir ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, Reuters’a yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“DeepSeek’in faaliyetleri, sadece açık kaynaklı yapay zeka modellerine erişimle sınırlı değil. Elde ettiğimiz bilgilere göre şirket, Çin’in askeri ve istihbarat operasyonlarına gönüllü ve sistematik destek sağlıyor.”
Yetkili ayrıca DeepSeek’in Pekin yönetimiyle kullanıcı verileri ve istatistikler paylaştığını, bunun da küresel düzeyde ciddi veri güvenliği endişelerine yol açtığını belirtti.
Amerikan Teknoloji Devleri de Zincirin Parçası mı?
Olayın bir diğer dikkat çekici noktası, DeepSeek’in Amazon, Alphabet (Google) ve Microsoft’un sistemlerine entegre edilmiş olması. Uzmanlar, bu durumun Amerikan kullanıcı verilerinin Çin hükümeti tarafından dolaylı olarak izlenebilmesine kapı aralayabileceği uyarısında bulunuyor.
ABD’li milletvekillerine göre, DeepSeek’in Çin’in devlete ait telekomünikasyon şirketi China Mobile altyapısını kullanarak, Amerikan verilerini Çin’e aktarabildiği öne sürülüyor.
150’den Fazla Askeri Referans ve İhracat Kısıtlamalarının İhlali
Resmi raporlar, platformun Çin Halk Kurtuluş Ordusu ve savunma sanayisine bağlı kuruluşların tedarik dosyalarında 150’den fazla kez referans gösterildiğini ortaya koyuyor. Ayrıca, şirketin ABD’de üretilen yüksek teknolojili çiplere ulaşmak için ihracat kısıtlamalarını aşmak amacıyla farklı yollar kullandığı iddia ediliyor.
Özellikle Nvidia’nın yapay zeka çiplerine DeepSeek’in erişimi olması, Washington’daki endişeleri artırıyor. Yetkililer, bu konuda somut bir yasa ihlali tespit edilmemiş olsa da, daha kapsamlı bir soruşturmanın kaçınılmaz olduğunu belirtiyor.
Kara Liste Hamlesi Gelebilir
Şu ana kadar platform, ABD’nin resmi kara listesine alınmış değil. Ancak mevcut gelişmeler, şirketin yakın zamanda yaptırımlarla karşı karşıya kalabileceğinin sinyalini veriyor. Önümüzdeki günlerde hem ABD Kongresi’nden hem de uluslararası güvenlik çevrelerinden yeni açıklamaların ve olası yaptırımların gündeme gelmesi bekleniyor.
