Çin ile ABD arasındaki teknoloji ve ticaret savaşı yeni bir boyuta taşındı. Pekin yönetimi, Amerikan yarı iletken devi Qualcomm hakkında, İsrailli çip tasarımcısı Autotalks’ın satın alınmasıyla ilgili olarak antitröst (rekabet ihlali) soruşturması başlattı.
Çin Devlet Piyasa Düzenleme İdaresi (SAMR), Qualcomm’un satın alma sürecinde bazı yasal ayrıntıları açıklamayıp Çin’in rekabet yasalarını ihlal edip etmediğini inceleyeceğini duyurdu. Soruşturma, iki ülke arasında yarı iletken üretimi ve yapay zeka teknolojileri üzerindeki gerilimin arttığı bir döneme denk geldi.
Qualcomm Hisseleri Sert Düştü
ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’e yönelik ek gümrük vergileri açıklaması ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile yapılacak görüşmenin iptal sinyali, piyasaları sarstı. Qualcomm hisseleri açıklamaların ardından %5’in üzerinde değer kaybetti.
San Diego merkezli şirket, Haziran ayında araç kazalarını önlemeye yardımcı olan V2X (araçtan-her-şeye iletişim) teknolojisinde uzmanlaşan Autotalks’un satın alımını tamamlamıştı. Qualcomm, bu teknolojiyi Snapdragon araç platformuna entegre ederek Çin’in 2026’ya kadar standart hâline getirmeyi planladığı iletişim sistemine uyum sağlamak istiyor.
Çin’den Sert Adım: “Basit Bir Ceza Değil”
Carthage Capital kurucusu Stephen Wu, Çin’in Qualcomm’a sembolik bir ceza verebileceğini ancak daha güçlü yaptırımların da gündemde olduğunu belirterek, “Bu adım ABD’nin çip ve otomotiv tedarik zincirleri üzerinde baskı oluşturuyor” dedi.
Qualcomm ve Autotalks, Çin’in başlattığı soruşturmayla ilgili yorum yapmaktan kaçındı. Şirket, 2015 yılında da benzer bir antitröst davası sonucunda 975 milyon dolar ceza ödemek zorunda kalmıştı.
ABD-Çin Ticaret Savaşında Yeni Cephe
Çin’in Qualcomm’a yönelik adımı, Pekin’in geçen ay ABD’li bir diğer dev Nvidia’yı da benzer şekilde rekabet yasalarını ihlal etmekle suçlamasının hemen ardından geldi.
Analist Parth Talsania, “Bu gelişme, ABD’li çip üreticilerine yönelik daha geniş çaplı bir düzenleyici incelemenin parçası” diyerek, Qualcomm’un gelirinin %46’sının Çin merkezli müşterilerden geldiğini ve yatırımcıların jeopolitik risklere karşı daha temkinli davrandığını vurguladı.
Ticaret Ateşkesi Sona Eriyor
ABD ile Çin arasındaki 90 günlük ticaret ateşkesi Kasım ayında sona ererken, karşılıklı yaptırımlar ve yeni ticaret engelleri iki ülke ilişkilerini yeniden geriyor. Yarı iletken sektörü, yapay zeka rekabetinin kritik önemdeki cephesi hâline gelirken, şirketlerin pazar payları ve tedarik zincirleri bu siyasi gerilimden doğrudan etkileniyor.
Çin’in açtığı antitröst soruşturması, yalnızca bir şirketi hedef almıyor; aynı zamanda ABD-Çin teknoloji rekabetinde yeni bir sayfa açıyor. Yapay zeka ve otomotiv teknolojilerinde kritik rol oynayan çip sektöründe alınan her karar, küresel ekonomiyi ve teknolojik güç dengesini yeniden şekillendiriyor.
