Çocuklar telefonlarında çok fazla zaman geçiriyorlar. Verilere göre 9-16 yaş arası Avrupalı çocukların yüzde 80’i her gün telefonlarından internete giriyor. Bu cihazlar ve onlara yüklenen uygulamalar eğlence, sosyalleşme ve öğrenme için harika bir araç olabilirken aynı zamanda riskleri de beraberinde getiriyor.
Akıllı telefon uygulamaları çocuklar için dijital dünyaya açılan bir kapı. Ancak aynı zamanda onları istismar edici reklamlara, uygunsuz içeriğe, güvenlik ve gizlilik risklerine de maruz bırakabilirler.
Karmaşık gizlilik ayarları, şeffaf olmayan gizlilik politikaları, yasal boşluklar, zayıf yaptırımlar ve kendi farkındalık eksikliğimiz ebeveynlerin karşılaştığı zorlukları daha da artırıyor.
Sorunun büyük bir kısmı, veri kullanımı konusunda şeffaflığın olmamasından ve ebeveynlerin aksine çocukların çıkarlarını her zaman göz önünde bulundurmayan uygulama geliştiricilerinden kaynaklanıyor.
Dikkat edilmesi gereken başlıca uygulama riskleri
- Aşırı veri toplama: Yaş, e-posta adresi, konum ve uygulama etkinliği gibi kişisel bilgiler reklamcılar için altın madeni olabilir. Geliştiriciler tarafından üçüncü taraf izleyiciler aracılığıyla paylaşılırsa, istismar edici reklamcılıkla ilgili endişeleri artırır ve bir veri güvenliği riskini temsil eder; yani, üçüncü bir tarafın ihlal edilme olasılığı oluşabilir.
- Uygunsuz reklamlar: Özellikle küçük çocukları hedef alan reklamlar, onların kendilerine pazarlama yapıldığını fark edememelerini istismar edebilir. Reklamlar uygunsuz içerik de içerebilir.
- Uygulama içi satın alımlar: Bazı uygulamalar, özellikle oyun dünyasında kullanıcıların bir oturum sırasında alışveriş yapmalarına olanak tanır. Çocuklar, geliştiricilerin onları para harcamaya yönlendirmesine karşı daha duyarlı olabilirler. Bu da sonuçta bir ebeveyn olarak size pahalıya mal olabilir.
- Sınırlı ebeveyn denetimi: Bazı çocuk uygulamaları, yeterli ebeveyn denetiminden yoksundur, bu da uygulamayı kullanırken çocuklarınızın maruz kaldığı riskleri en aza indirmenizi zorlaştırır.
- Sınırlı gizlilik bilgisi: Birçok yargı alanındaki düzenleyici gerekliliklere rağmen çocuk uygulamaları, çocuğunuzun verilerinin nasıl kullanılacağını ve korunacağını belirsiz hale getiren opak gizlilik veya güvenlik politikalarına sahip olabilir.
- Aşırı paylaşım: Bazı uygulamalar, çocukların diğer kullanıcılarla paylaştıkları bilgi miktarını kısıtlamaları için sınırlı ve belirgin araçlar sunarak onları siber zorbalar, veri hırsızları ve dolandırıcılar açısından risk altına sokabilir.
- Uygunsuz içerik: Uygulamalar, çocuklarınızın diğer kullanıcılar tarafından paylaşılanlar da dahil olmak üzere yaş aralığına uygun olmayan içeriklere erişmesini sağlayabilir. Sosyal medya siteleri, resim ve video paylaşan potansiyel olarak büyük kullanıcı havuzu göz önüne alındığında özellikle risklidir. Moderatörlerin uygunsuz bulunan içerikleri yakalaması ve kaldırması zaman alabilir.
- Güvenlik riskleri: Mobil uygulamalar da önemli güvenlik riskleri oluşturmaktadır. Güvenlik düşünülerek tasarlanmamış olanlar güvenlik açıkları, yanlış yapılandırmalar ve veri şifreleme eksikliği gibi diğer riskleri içerebilir. Bu açıklar, tehdit aktörleri tarafından çocuğunuzun uygulama girişleri de dahil olmak üzere verilerini çalmak, onları premium ücretli hizmetlere kaydetmek veya sosyal medya ve oyun hesaplarını ele geçirmek için kullanılabilir. Alternatif olarak, siber şantaj yapmak için çocuğunuzun cihazına erişimi kullanabilirler.
Uygulamalardan kaynaklanan güvenlik riskleri nasıl azaltılır?
- Çocuklarınızla konuşun: Çocuklarınızı kişisel bilgilerini korumanın önemi ve güvenlik ve gizlilik risklerinin olası sonuçları hakkında eğitin. Açıklık politikası, çevrimiçi bilgi paylaşımı konusunda herhangi bir karar almadan önce ilk başvuracakları kişinin siz olmanız gerektiği konusunda onlara güven verin.
- Araştırmanızı yapın: Çocuğunuzun indirmek istediği herhangi bir uygulamayı izin vermeden önce mutlaka inceleyin. Gizlilik politikalarını ve gizlilik ve güvenlik konusundaki itibarlarını kontrol edin.
- Kontrolü elden bırakmayın: Çocuğunuzun mahremiyetine saygılı olun ancak uygulama kullanımlarını ve izinlerini izlemek için zaman zaman kontrol edeceğinizi bilmelerini sağlayın. Neleri indirebileceklerini ve hangi özelliklere erişebileceklerini sınırlamak için ebeveyn kontrol yazılımı kullanmayı düşünün (örneğin, mesajlaşma veya sosyal özellikleri devre dışı bırakmak). Bu tür yazılımlar ayrıca güvenli gezinmeyi sağlayacak ve internet kullanım raporları sunacaktır.
- Güvenliğe odaklanın: Çocuğunuzun cihazına saygın bir satıcıdan güvenlik yazılımı indirin. Her zaman en son yazılım sürümüyle güncel olduğundan ve parola korumalı olduğundan emin olun. Destekleyen tüm uygulamalar için iki faktörlü kimlik doğrulamayı (2FA) açın. Ve çocuğunuzun yalnızca resmi uygulama mağazalarından uygulama indirdiğinden emin olun.
- Reklamları engelleyin: Android veya iOS’ta ilgili ayarlara girerek çocuğunuzun akıllı telefonunda reklam izlemeyi kapatın.
- Çocuk dostu uygulamalar seçin: Android cihazlar için Google Play’de Çocuklar sekmesi altında “Öğretmen onaylı” uygulamaları arayın. Uygulamalar “yaşa uygunluk, deneyim kalitesi, zenginleştirme ve keyif” kriterlerine göre derecelendirilir.
