İngiltere’de çıraklık, staj ve yeni mezuniyet sonrası pozisyonlar ChatGPT sonrası sert darbe aldı. Giriş seviyesi ilanlar %32 azalırken, yapay zeka insan gücünü kenara itmeye başladı.
ChatGPT’nin Kasım 2022’de hayatımıza girmesinden bu yana İngiltere’de giriş seviyesi iş ilanları %32 oranında azalış gösterdi. İş arama platformu Adzuna’nın verilerine göre bu düşüş, stajyerlikten yeni mezunlara, diplomasız pozisyonlardan çıraklığa kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor. 2022’de toplam iş ilanlarının %28.9’unu oluşturan giriş seviyesi pozisyonlar bugün %25’e kadar gerilemiş vaziyette.
Bu sert düşüş, şirketlerin insan kaynağını azaltmak ve verimliliği artırmak için yapay zekayı daha yaygın kullanmaya başladığı bir döneme denk geldi. Örneğin BT CEO’su Allison Kirkby, yapay zeka nedeniyle 40 ila 55 bin kişiyi işten çıkarmayı planladıklarını duyurdu. Öte yandan Anthropic CEO’su Dario Amodei’ye göre önümüzdeki 5 yıl içinde yapay zeka, ofis ortamındaki giriş seviyesi işlerin yarısını ortadan kaldırabilir. Sektör içinden bir uzman da ChatGPT, Claude, Gemini gibi araçların daha yaygınlaşmasıyla birlikte değişimin kaçınılmaz olacağını söylüyor.
Adzuna’nın verileri geçtiğimiz hafta Indeed’in yayınladığı başka bir uyarıyla da örtüşüyor. Indeed’e göre üniversite mezunları, 2018’den bu yana en zorlu iş piyasasıyla karşı karşıya. Haziran ortası itibarıyla yeni mezunlar için yayınlanan ilan sayısı geçen yıla kıyasla %33 azalmış durumda.
Yapay zeka dönüşümü mavi yaka, beyaz yaka, kurumsal pozisyonlarda çalışanlar dahil olmak üzere birçok insanı etkiliyor. Klarna’nın müşteri hizmetlerinin üçte ikisi yapay zeka tarafından yönetiliyor. IBM ise yüzlerce insan kaynakları personelinin işini artık yapay zekaya devretti. Ancak bu değişimin eş zamanlı olarak bazı yeni teknik ve satış rollerini doğurduğu da gözlemleniyor.
Yapay zekanın iş gücüne net etkisi halen tartışmalı. Uluslararası Para Fonu’na göre gelişmiş ekonomilerde işlerin %60’ı yapay zekadan doğrudan etkilenebilir. Bu işlerin en az yarısında ise olumsuz etkiler öne çıkabilir. Fakat Tony Blair Enstitüsü de özel sektördeki kayıpların yapay zeka kaynaklı yeni pozisyonlarla dengelenebileceğini öne sürüyor.
Danışmanlık firması PwC’ye göre 2023’te yapay zeka yetkinliğine sahip çalışanlar, bu yetkinliği olmayanlara kıyasla ortalama %56 daha fazla kazandı. 2022’de bu fark yalnızca %25’ti. Ayrıca iş verenlerin talep ettiği becerilerdeki değişim oranı, yapay zekaya en çok maruz kalan sektörlerde %66 daha hızlı ilerliyor. Bu da çalışanların yeni yetkinliklere adapte olma baskısını artırıyor.